Apple đã có kế hoạch chuyển chuỗi sản xuất, nhiều quốc gia đang mở cửa mời chào. Tại sao công ty này vẫn chưa quyết định?
Hầu hết các sản phẩm của Apple hiện nay chủ yếu được lắp ráp tại Trung Quốc – điều khiến gã khổng lồ này phải đau đầu trong những năm gần đây. Theo nhiều nguồn tin, gã khổng lồ công nghệ đang xem xét mở rộng sản xuất ở những nơi khác, hạn chế sự phụ thuộc vào Trung Quốc. WSJ gần đây đã ghi tên Ấn Độ và Việt Nam vào danh sách ưu tiên số một và số hai của công ty có trụ sở tại Cupertino.
Apple có tiềm năng để làm điều đó, nhưng tại sao tiến độ lại quá chậm?
Đặt trụ sở chuỗi cung ứng ở Trung Quốc từng là niềm tự hào của Apple, nhưng giờ đây nó đã trở thành nỗi lo lớn nhất
Apple muốn nói với thế giới rằng chuỗi cung ứng của họ là toàn cầu và nó không phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, việc Apple cực kỳ phụ thuộc vào quốc gia đông dân nhất thế giới và mối quan hệ phức tạp này đã khiến công ty, nhà đầu tư và người tiêu dùng đau đầu trong bối cảnh hiện nay.
Trong lần công bố báo cáo tài chính quý 2 của Apple (quý kết thúc vào cuối tháng 3 năm 2022) vào đầu tháng 5, Apple đã cảnh báo rằng sự thiếu hụt nguồn cung – phần lớn là do Trung Quốc ngừng hoạt động vì Covid-19 – sẽ khiến công ty mất 8 tỷ USD doanh thu. Con số này tương đương với doanh số bán iPad của toàn bộ công ty trong 1 quý.
Trong cuộc họp, CEO Tim Cook một lần nữa khẳng định chuỗi cung ứng của Apple là “toàn cầu thực sự” với các sản phẩm được sản xuất ở khắp mọi nơi, kể cả Mỹ. Tuy nhiên, hơn 90% sản phẩm của hãng bao gồm iPhone, iPad và MacBook được sản xuất tại Trung Quốc.
Tim Cook cũng ám chỉ rằng Apple đang tìm cách đẩy mạnh hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc. “Chúng tôi tiếp tục xem xét tối ưu hóa.”
Hiện tại, nhiều thành phần sản phẩm của Apple được sản xuất bên ngoài Trung Quốc. Linh kiện cho iPhone, iPad, Mac và các sản phẩm khác được sản xuất trên khắp thế giới, từ Mỹ, đến Ấn Độ, Việt Nam, đến Nhật Bản.
Nhưng điểm nghẽn thực sự trong sản xuất là quy trình lắp ráp (gọi tắt là FATP). Hầu hết các thiết bị của Apple đều trải qua quy trình FATP ở Trung Quốc. Đó là lý do tại sao MacBook Pro, iPad hoặc iPhone của bạn được đánh dấu “Được lắp ráp tại Trung Quốc”.
Đây là mô hình được tiên phong bởi Tim Cook, tập trung lắp ráp tại một điểm trong khi các linh kiện được vận chuyển từ khắp nơi trên thế giới. Trong nhiều thập kỷ, cách tiếp cận này đã cho phép Apple hưởng lợi từ lao động giá rẻ và các chính sách hỗ trợ của chính phủ – đồng thời tiếp cận người tiêu dùng Trung Quốc.
Nhưng giờ đây, Apple đang bị ảnh hưởng rất nhiều bởi hệ điều hành rất ưu việt này. Nhiều nhà máy Trung Quốc đóng cửa vì Covid-19 dẫn đến việc lắp ráp thiết bị Apple chậm hơn, hàng tồn kho ít hơn và doanh số bán hàng thấp hơn.
Nếu điều này chỉ xảy ra một lần, Apple sẽ dễ dàng “sống chung với lũ” một thời gian, thực hiện một số chỉnh sửa rồi đi tiếp. Nhưng thực tế là chiến lược lắp ráp sản phẩm của Apple tại Trung Quốc đã có vấn đề trong nhiều năm – ngay cả trước khi đại dịch xảy ra.
– Năm 2019, Apple công bố doanh thu quý 3 thấp hơn dự kiến, do chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng.
– Căng thẳng Mỹ – Trung dưới thời Tổng thống Trump khiến các sản phẩm của Apple bị áp thuế khi được sản xuất tại Trung Quốc và vận chuyển ngược trở lại Mỹ.
Khi đại dịch xảy ra vào năm 2020, một lần nữa làn sóng ngừng hoạt động của nhà máy lại ập đến với Apple. Các sản phẩm bị ngừng sản xuất bao gồm iPhone SE và iPhone 12.
Vào năm 2021, Apple cho biết tình trạng thiếu chip và các hạn chế về nguồn cung cấp khác khiến họ thiệt hại hàng tỷ đô la
– Vào năm 2022, các nhà máy của Foxconn và các đối tác lắp ráp khác – ngoài tình trạng thiếu chip và xung đột Nga-Ukraine – có thể quét sạch doanh thu từ 4 đến 8 tỷ USD của Apple trong quý kết thúc vào năm 2020 vào tháng 6.
Ý chí của CEO Tim Cook
Tuy nhiên, bất chấp tác động tiêu cực rõ ràng của Trung Quốc đối với công ty, Tim Cook vẫn bảo vệ chiến lược sản xuất mà ông đã xây dựng.
“Khi bạn thực sự đánh giá và xem chuỗi cung ứng đã hoạt động như thế nào. Bạn sẽ thấy nó rất linh hoạt”, Cook nói. Ông lưu ý rằng nhiều hãng điện tử tiêu dùng lớn đã phải vật lộn với tình trạng thiếu chip trong khi Apple đã “làm tốt công việc của mình trong thời kỳ khó khăn”.
Đánh giá đó tất nhiên là công bằng. Apple vẫn có thể tạo ra gần 80 tỷ USD doanh thu từ các sản phẩm phần cứng trong quý 2 và ước tính doanh thu 62 tỷ USD trong quý hiện tại. Nhưng 8 tỷ USD vẫn là 8 tỷ USD, và Apple cần phải tìm ra giải pháp.
Gần đây, một số phiên bản mac Studio mới của Apple đã được lắp ráp tại Malaysia, iMac M1 được sản xuất tại Ireland và Thái Lan, còn AirPods được sản xuất tại Việt Nam.
Nhưng các thiết bị quan trọng nhất của họ – iPhone, iPad và Apple Watch – vẫn chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc. Apple đang cố gắng mở rộng một số hoạt động lắp ráp iPhone của mình – bao gồm cả việc lắp ráp iPhone 13 ở Brazil. Họ cũng chuyển một số iPhone sang lắp ráp tại Ấn Độ, nhưng số lượng iPhone được sản xuất bên ngoài Trung Quốc không thực sự đáng kể.
Theo báo cáo, Apple chỉ sản xuất 1 triệu chiếc iPhone tại Ấn Độ trong quý đầu tiên của năm 2022 – khoảng thời gian ước tính đã bán được 60 triệu chiếc.
Không có dấu hiệu cho thấy các vấn đề hiện tại ở Trung Quốc sẽ kéo dài bao lâu, và ngay cả khi chúng được giải quyết nhanh chóng, có vẻ như sẽ luôn có một vấn đề mới được giải quyết. Apple cần làm việc với các đối tác sản xuất hiện tại – hoặc tìm những đối tác mới – để thiết lập thêm nhà máy ở Ấn Độ, Thái Lan, Ireland, Brazil, Việt Nam hoặc thậm chí là Mỹ để đa dạng hóa việc lắp đặt. lắp ráp cuối cùng các sản phẩm của mình.
Cook từ lâu đã khẳng định rằng lắp ráp là ưu tiên ở Trung Quốc, phần lớn là do chi phí lao động thấp và kỹ năng sản xuất cao. Việc chuyển dây chuyền lắp ráp ra khỏi Trung Quốc có thể làm tổn hại đến lợi nhuận của công ty. Điều này có nghĩa là Apple có thể tiếp tục chấp nhận các yếu tố rủi ro mà họ đã và đang thực hiện.
Tuần trước, Apple đã mở rộng chương trình mua lại cổ phiếu thêm 90 tỷ USD và tăng cổ tức cho cổ đông. Nhìn vào đó, các chuyên gia lại “ước gì” Apple rót số tiền này vào việc tạo ra một chuỗi lắp ráp toàn cầu mới hơn – hoặc thậm chí thúc đẩy sản xuất tự động hóa cao.
Tim Cook cũng nhận được nhiều lời đề nghị về việc đưa hoạt động sản xuất iPhone và iPad trở lại Mỹ. Họ thậm chí còn bắt tay vào sản xuất modem, công nghệ pin và màn hình của riêng mình. Với 200 tỷ USD tiền mặt và lợi nhuận dường như vô hạn, việc xây dựng chuỗi cung ứng mới có thể không phải là vấn đề đối với Apple. Câu hỏi đặt ra là họ có quyết tâm làm hay không.
Nguồn: CafeF